STICHTING DOEN DOET MEE - YU-LAN

"In een vroeg stadium is Stichting DOEN betrokken geraakt bij dit project, namelijk twee jaar geleden bij het symposium over kunst en gezondheid. Ik denk dat Martijn Engelbregt in zijn werk altijd kijkt naar wat voor effect het kan hebben, zich altijd afvraagt 'wat kan ik betekenen?'. Hij zal zich nooit opsluiten in zijn atelier om alleen een heel mooi werk te maken. Ik denk dat zijn werk niet bestaat zonder een link te hebben met zijn omgeving." 

"Het onderzoek past goed bij DOEN. Ons programma Social Design gaat namelijk over hoe kunstenaars en ontwerpers vanuit hun artistieke achtergrond nieuwe invalshoeken op maatschappelijke issues creëren. Zo komt er een andere kijk op dingen. Dit onderzoek als geheel is natuurlijk ook een kunstproject. Ik denk dat de meerwaarde er in zit dat een kunstenaar minder vast zit in een bepaalde gedachte of werkwijze. Terwijl een wetenschappelijk onderzoekscentrum start vanuit conventies die gebruikelijk zijn in wetenschappelijk onderzoek. Ik denk dat je dan ook een deel niet aanraakt, terwijl dat juist interessant kan zijn. Het is goed om te zien dat het MCH zich hier zo voor open stelt en echt aan het kijken is naar hoe ze kunst beter kunnen gebruiken. Hoe ze kunstenaars kunnen inzetten om mensen zich beter te laten voelen. En dat daar niet altijd medicijnen voor nodig zijn." 

"Wat bijzonder is aan BETER, is dat het speelt met het placebo effect. Dat komt sterk naar boven doordat er placebo's van kunstwerken tussen de echte werken hangen. Als je iets heel erg mooi vindt dan doet dat iets met je. Net zoals je heel erg gelooft dat je ergens beter van gaat worden, dan kun je je door die gedachte ook echt beter gaan voelen. Mensen zijn zich vandaag de dag minder bewust van hun eigen gevoel en willen alles meten en weten. Je kan moeilijk bepalen of je nou gezond bent of niet. Als je je niet helemaal lekker voelt, dan grijp je snel naar een aspirine. Soms voel je je niet lekker en dan denk je 'heb ik nou koorts?' en dan pak je een thermometer. Dan wordt het bevestigd of niet. En dat is het dan. Ik vind het goed om daarover een discussie op gang te brengen. Omdat mensen toch ook veel aannemen, zo van 'het zal wel goed zijn, want het is een ziekenhuis'." 

RAYMOND - ZIEKENHUISBEVEILIGER

"Ik ben in functie, dus maak maar geen foto."

"Ik weet niks van de kunst hier. Ik heb wel van die stickertjes gezien, dingetjes die je met je telefoon kan scannen, zeg maar. Dan kom je op een site met allerlei vragen over een kunstwerk. Ik vind het op zich een goed initiatief, je krijgt een ander beeld van het ziekenhuis. Maar aan de andere kant denk ik: het ligt eraan waarvoor je hier komt. Want vaak als je in het ziekenhuis komt, is er iets mis. En ikzelf, als ik in het ziekenhuis kom omdat mijn familie, vriendin of wie dan ook er ligt, ben niet geïnteresseerd in kunst. Daar gaat mijn aandacht niet naar uit. Zo zie ik het. Maar dat wil niet zeggen dat het slecht is. Ik praat nu even puur vanuit mezelf."

"Het kan ook zo zijn dat het juist voor andere mensen goed is.   Een ander kan zeggen: ‘ik wil mijn hoofd even legen, ik focus even op een kunstwerk’. Ikzelf kijk nooit naar kunst. Ik kan wel begrijpen dat een schilderij goed voor je kan zijn. Met kleuren vooral, bepaalde kleuren roepen iets op. Dat mensen rustig worden van een kleur kan ik wel begrijpen. Ook van een schilderij met dieptes. Of van een schilderij met natuur. Bij natuur ga je toch met je gedachten daarheen, naar de zee bijvoorbeeld." 

"Je ziet wel eens mensen kijken naar de kunst hier, maar je ziet ook veel mensen voelen. Mensen voelen dan of het echt is, weet je wel? Bij die daar bijvoorbeeld, die longen die daar hangen met  plantjes erin."

"Maar om terug te komen op jouw vraag, of ik zelf iets aan kunst zou kunnen hebben voor mijn gezondheid, zou ik zeggen: nee. Als de behandeling klaar is, dan wil ik zo snel mogelijk weg uit een ziekenhuis."

DE GASTVROUW - IMELDA

70 jaar, Gastvrouw Hoofdingang MCH Westeinde

“Ik zit hier twee ochtenden in de week, de maandagochtend en de vrijdagochtend. Dan ben ik hier voor de mensen. Bijvoorbeeld voor mensen die met een busje komen zonder begeleiding, dan breng ik ze naar de afdeling. Nou ja, hand- en spandiensten. Als iemand naar de oogarts is geweest en die kan de rits van zijn jas niet vinden,  weet je wel, dan zijn ze geholpen aan de ogen, dan help ik. Maar je vroeg naar de kunst die hier in het ziekenhuis hangt? Ik weet niet precies wat het is, ik kan u wel een foldertje meegeven. U kunt dan naar de kunst kijken en invullen of u denkt dat het goed is voor uw gezondheid. Ik heb het aan het personeel hier gevraagd, wat er bedoeld wordt, die zeiden: ‘nou, of je er vrolijk van wordt’.”

“Je kent ze wel, die dikke figuren van die kunstenaar uit Colombia, met die kleuren. Nou, daar kan ik nou naar kijken en dat doet mij echt goed. Er is een tentoonstelling in het gemeentemuseum over de mode van vijftig jaar terug, dat wil ik  ook zien. Maar als ik nou naar opzij kijk en ik zie die lappen hierzo in de gang, daar heb ik niets mee, dat doet mij niets. Dit is natuurlijk wel een ziekenhuis in de binnenstad. Wat er allemaal komt hier, zoveel verschillende soorten mensen, begrijp je wat ik bedoel? Ik weet niet of die het wel zien. Er zijn natuurlijk wel mensen die er oog voor hebben. Net was er een mevrouw die stond bij een andere vrijwilligster, ‘o’ zegt ze, ‘ik vind het leuk, ik ga even kijken’. Maar een heleboel mensen hebben niets meer met kunst. De kunstenaar hier van dit project wil natuurlijk weten: 'loont het nog de moeite dat ik zoveel mooie stukken maak?'."

“Waar ik nou vrolijk van wordt is als de zon schijnt en ik kan op de fiets de hele zomer naar Scheveningen. Ik ben een strandmens. Maar in de winter, dat sombere, dan vind ik de mensen ook allemaal somber. Als het nou echt zou helpen om naar kunst te kijken, dan zal ik er wel meer naar kijken. Ik ga het eens uitproberen!”

DESKUNDIGE IN HET KIJKEN - MAURITS

Oogarts

"Ik ben oogarts en omdat ik uit een kunstzinnig gezin kom, ben ik in de kunstcommissie gevraagd. Ik denk dat goede kunst mensen graag in het ziekenhuis laat komen en een deel van de aversie die mensen hebben overgehouden aan de ouderwetse etherlucht - die je nergens meer ruikt, hoor - kan wegnemen. Als je kunst aanbrengt in het ziekenhuis dan wordt het een fijne sfeerbeleving terwijl je misschien wel pijnlijke prikken moet krijgen. Dus ik denk wel degelijk dat kunst het aura van kwaliteit en inventiviteit van een ziekenhuis verbetert en het zelfs als marketing kan werken."

"Kunst hier in het ziekenhuis werkt ook nog gewoon geruststellend en oliënd voor mensen. Het ligt heel gevoelig: een angstige patiënt brengt bijna een reactie bij de arts teweeg terwijl contact prettiger verloopt met een patiënt die net wat geïnspireerd is geraakt door een mooie omgeving. Therapeutisch werkt kunst in het ziekenhuis denk ik dus zeker. Ik ben er wel bang voor dat er niets uit het onderzoek komt. Ik denk zelfs dat als je hiernaar kijkt, naar het bordje 'intake balie', dat die net zo goed de thetagolf kan stimuleren als wanneer je kijkt naar deze kunstenaarsfilm die hier voor ons speelt. We gaan dat nu met dit onderzoek proberen te objectiveren, dat kan goed met het hersenonderzoek gedaan worden."

"Deze ploeg, dit ziekenhuis, alle ziekenhuizen in Nederland, die liggen door bezuinigingen al zo lang onder de rekbank.  Plotseling komt er dan zo’n heel groot opgezet project als BETER. En ik denk: 'wat goed, er is nog hoop'. Tegen de verdomming in en tegen de popularisering van alles en nog wat krijg je plotseling een verdieping. Ik zie het ook als een manier om uit de crisis te komen: als we uiteindelijk allemaal heel arm zijn dan moeten we het in spirituele dingen gaan zoeken. Wat er beneden in de hal is, de installatie met de film, met dat mooie kleedje op de vloer, dat is goed. Voor mensen die even bezinning zoeken. Ziekenhuizen zijn vaak zo groot, je kan je niet geborgen voelen en dat is soms wel nodig. Dat is daar  bij die film wel, dat is grandioos."